Szkoła Podstawowa Nr1

Rekomendowany program profilaktyczny

"Przyjaciele Zippiego” to międzynarodowy program promocji zdrowia psychicznego, który kształtuje i rozwija umiejętności psychospołeczne u małych dzieci w wieku 5-9 lat. Uczy różnych sposobów radzenia sobie z trudnościami i wykorzystywania nabytych umiejętności w codziennym życiu oraz doskonali relacje dzieci z innymi ludźmi. Nie koncentruje się on na dzieciach z konkretnymi problemami czy trudnościami, ale promuje zdrowie emocjonalne wszystkich małych dzieci.
ĆWICZENIA DLA RODZICÓW I DZIECI W WIEKU 5-9 LAT

Poniżej przedstawiam ćwiczenia dla rodziców i dziecka, które pomogą w radzeniu sobie z trudnymi emocjami.

MODUŁ 1 - UCZUCIA

Pierwsza część programu „Przyjaciele Zippiego” dotyczy uczuć, takich jak szczęście, smutek, złość, irytacja, zazdrość i zdenerwowanie. Dzieci uczą się mówić, jak czują się w różnych sytuacjach i co zrobić, by poczuć się lepiej. Celem tej części jest pomoc dzieciom w rozpoznaniu pozytywnych i negatywnych emocji, uczenie jak poczuć się lepiej w momentach kiedy doświadczają trudnych emocji.

Wskazówki - Uczucia
Dzieci powinny wiedzieć, że mogą rozmawiać o swoich uczuciach. Daj im przykład mówiąc, jak Ty się czujesz i dlaczego. Np.: Tata jest zły ponieważ ... Mama nie zgadza się ponieważ ... Kiedy Twoje dziecko doświadcza trudnych emocji, takich jak złość lub zdenerwowanie, zachęć, aby spróbowało określić te emocje i o nich porozmawiać. Miej pod ręką przybory do rysowania i plastelinę. Dzieciom czasami łatwiej jest wyrazić emocje poprzez rysowanie lub np.: lepienie z plasteliny. Czas przed snem to dobry moment, by porozmawiać o tym, co zdarzyło się tego dnia i o sprawach, które były trudne dla dziecka.

 

Ćwiczenie 1. Pokaż swoje uczucia
Cel: Pomoc dziecku w określeniu i opisywaniu uczuć.
Czas 10 minut. Pomoce Kredki i papier
Przebieg: poproś swoje dziecko, aby wykonało rysunki, które przedstawiają: szczęśliwe dziecko, przestraszoną dziewczynkę, zdenerwowanego człowieka, smutną kobietę. Dziecko może również znaleźć w gazetach zdjęcia, na których widoczne są emocje różnych osób. Zapytaj dziecko: „Jak uważasz dlaczego ten chłopiec jest szczęśliwy? Dlaczego ta kobieta jest smutna? Czy kiedyś byłeś zły? Jak się czułeś?” Jeśli dziecko jest przygnębione, możesz zaprosić je do wspólnej zabawy. Rysowanie pomaga dzieciom wyrazić uczucia i może zachęcić do mówienia.

Ćwiczenie 2. Czy widzisz to, co ja widzę?
Cel Pomoc dziecku w rozpoznawaniu i określeniu uczuć innych ludzi.
Czas 10 minut.
Przebieg: Poproś dziecko, aby próbowało nazywać uczucia innych ludzi. To mogą być postacie z telewizji, członkowie rodziny. Dziecko powinno powiedzieć jak sądzi, co ta osoba czuje i dlaczego tak uważa. Ty również możesz się bawić na zmianę z twoim dzieckiem.

Ćwiczenie 3. Nasz dziennik uczuć
Cel- Pomoc dziecku w określaniu własnych uczuć i uczuć innych osób.
Czas: Pięć minut dziennie przez tydzień.
Pomoce: Kredki, papier i stare gazety.
Przebieg: Co wieczór przez tydzień postaraj się ze swoim dzieckiem wyrazić w dowolnej formie określony stan emocjonalny (nastrój), który mieliście tego dnia. Np. przez rysunek, napisanie kilku prostych słów lub znalezienie w gazetach zdjęć ludzi, którzy okazują takie same emocje jak wasze. Zrób wystawkę tych obrazków z całego tygodnia. To pomoże dziecku zrozumieć, że nasze uczucia zmieniają się – czasami jesteśmy szczęśliwi, czasami smutni. Zabawne byłoby również, gdybyś te obrazki pokazał/a innym osobom i sprawdził/a, czy oni zgadną jakie to emocje!

Ćwiczenie 4. Dziś czułem/am się ...
Cel - Pomoc dziecku w określaniu uczuć i uczeniu się różnych sposobów radzenia sobie z nimi
Czas 10 minut Pomoce - Przebieg Usiądźcie razem.
Przebieg: Każdy z was powinien się zastanowić nad jedną dobrą i jedna złą rzeczą, która przydarzyła mu się tego dnia. Wytłumacz, co czułeś/aś i dlaczego. W związku ze złą rzeczą, powiedź dziecku, jak sobie poradziłeś/łaś i kiedy poczułeś/łaś się lepiej. Zapytaj dziecko: „Co jeszcze można zrobić, aby poczuć się lepiej?” To dobre ćwiczenie przed snem. Ważne jest, żebyś mówił/a o swoich uczuciach i słuchał/a uważnie, co dziecko ma do powiedzenia.

 

Ćwiczenie 5. Poradzić sobie ze złością
Cel - Pomoc dziecku w radzeniu sobie ze złością
Czas 10 minut
Przebieg: To ćwiczenie powinno być wykonane zaraz po tym, jak dziecko na coś się rozłościło – wieczorem przed spaniem tego samego dnia lub rano następnego dnia. Porozmawiaj o tym wydarzeniu i zapytaj dziecko, co je tak rozłościło, jak sobie z tym poradziło. Zaproponuj mu, by zastanowiło się nad innym sposobem rozwiązania tego problemu – np. rozmową z kimś, głębokim oddychaniem, myśleniem o czymś miłym. Pamiętaj: rozwiązania muszą doprowadzić do tego, aby dziecko poczuło się lepiej. A równocześnie nie miało negatywnych skutków dla innych osób. To ćwiczenie można wykorzystać, aby zbadać sposoby radzenia sobie z innymi trudnymi emocjami, takimi jak zdenerwowanie lub zazdrość.

Ćwiczenie 6. Poradzić sobie ze zdenerwowaniem
Cel: Pomoc dziecku w radzeniu sobie ze zdenerwowaniem (niepokojem)
Czas 10 minut.
Pomoce: Ołówek i papier
Przebieg: Wszystkie małe dzieci od czasu do czasu są zdenerwowane. To jest bardzo nieprzyjemne dla osób, które z nimi przebywają. Pomóż dziecku, aby opisało to, co go denerwuje. Poproś, aby opisało uczucie, które mu towarzyszy i przedyskutuj z nim sposoby radzenia sobie. Może będziesz musiał/a mu coś zaproponować, np. wzięcie głębokiego oddechu, rozmowę z kimś, kto może pomóc, zastanowienie się nad tym, co chcę się powiedzieć. Zapisz te propozycje na papierze i poproś dziecko, aby zilustrowało każdą z nich. Potem powieś kartki z rysunkami na ścianie tak, aby były widoczne. To ćwiczenie jest bardzo pomocne, jeśli dziecko jest zaniepokojone czymś, co ma niedługo nastąpić, np. nieuchronną zmianą. Rozmowa o tym, pomoże dziecku w poradzeniu sobie z nią.

MODUŁ 2 – KOMUNIKACJA

W części drugiej dzieci uczą się, jak się skutecznie porozumiewać.
Uczą się mówić o tym, jak się czują, jak prosić o pomoc i jak powiedzieć to, co chcą powiedzieć nawet wtedy, kiedy czują się źle lub są zmartwione. Podczas tych spotkań dzieci nieśmiałe często zaczynają otwierać się i wyrażać swobodniej niż przedtem. Program uczy również dzieci słuchać innych i nie przerywać, kiedy ktoś inny mówi.

Wskazówki Zachęć swoje dziecko, aby zawsze prosiło o pomoc, kiedy mu się coś nie udaje lub czuje się zmartwione. Wyjaśnij, że wielu ludzi może mu pomóc – rodzice, dziadkowie, bracia i siostry, przyjaciele, nauczyciele. Zawsze pochwal, kiedy widzisz, że twoje dziecko pomaga lub wspiera innych. Bądź przygotowany/a na to, że twoje dziecko zacznie mówić więcej ... i bądź gotowy/a go wysłuchać!

Ćwiczenie 1. Ważne osoby w moim życiu
Cel - Pomoc dziecku w wybraniu osób, które mogą mu pomóc w trudnych sytuacjach
Czas: 15 minut
Pomoce: Kredki i papier
Przebieg: Poproś dziecko, aby narysowało osoby, do których zwróciłoby się gdyby było zaniepokojone, przestraszone lub potrzebowało pomocy. Zrób wystawę rysunków: rodziców, braci i sióstr, dziadków, nauczycieli i przyjaciół. Poproś dziecko, aby wyjaśniło ci dlaczego każdy z nich jest ‘szczególną osobą’ i jak mogliby mu pomoc. Można również porozmawiać o prawdziwych lub wymyślonych sytuacjach i zapytać dziecko, z kim porozmawiałoby w konkretnej sytuacji.

Ćwiczenie 2. Rodzinne albumy
Cel - Pomoc dziecku w wyrażaniu uczuć i emocji
Czas 15 minut.
Pomoce - Rodzinne albumy.
Przebieg: Dzieci uwielbiają oglądać fotografie, szczególnie jeśli to są fotografie ich przyjaciół lub rodzinny. Obejrzyj je razem z dzieckiem i zapytaj, co czują ludzie na zdjęciach. Zachęć dziecko, aby opisało uczucia używając jak największej ilości słów. Zapytaj dziecko dlaczego uważa, że ta osoba tak się czuje. Na rodzinnych fotografiach ludzie przeważnie wyglądają na szczęśliwych. Jeśli masz fotografie dziecka z klasy lub szkoły, poproś je, aby powiedziało ci, jak uważa, jak czują się poszczególne dzieci na tych zdjęciach i dlaczego tak uważa. Dziecko może wyrazić negatywne emocje, ale nie lekceważyć nikogo – np. jeśli dziecko powie „nie lubię Marysi, ponieważ ona nie bawi się ze mną” jest w porządku, ale jeśli powie „Marysia jest głupia, ponieważ nie chce się ze mną bawić” to już nie jest właściwy sposób wyrażania negatywnych emocji.

Ćwiczenie 3. Głuchy telefon
Cel: Pomoc dziecku w uczeniu się uważnego słuchania innych ludzi
Czas: 15 minut
Pomoce - Kilkoro przyjaciół lub członków rodziny
Przebieg: Wszyscy siedzą w kręgu. Pierwsza osoba szepcze proste zdanie do drugiej osoby, która potem szepcze je do następnej – i tak dalej. Na koniec, ostatnia osoba głośno mówi co usłyszała od poprzedniej – czasami to kompletnie inne zdanie niż to pierwotne. Im więcej ludzi jest w kręgu i im trudniejsze jest pierwotne zdanie, tym większa jest szansa, że wiadomość zostanie zmieniona. Ta prosta gra pokazuje, jak łatwo pojawiają się nieporozumienia, przekłamania (nawet między dorosłymi) i jak ważne jest uważne słuchanie.

Ćwiczenie 4. Nie Tak i Nie Nie!
Cel - Rozwijanie u dziecka umiejętności porozumiewania się
Czas 15 minut
Pomoce - Przebieg To prosta gra, w którą można się bawić wszędzie i o każdej porze. Jest bardzo śmieszna i dzieci ją uwielbiają. Zadajesz pytania dziecku i ono odpowiada gestem bez używania słów ‘Tak’ lub ‘Nie’. Możesz się zamienić z dzieckiem i zobaczycie kto wygra. Na bardzo podstawowym poziomie, ta gra rozwija umiejętności komunikacyjne dziecka, ponieważ wymaga od dziecka, aby zastanawiało się, jak się wyrazić. Ta gra również pomaga określić uczucia dziecka w zabawny sposób.

 

Pozdrawiamy serdecznie