Dbaj o mózg – sprawdź co mu pomaga, a co szkodzi
Kiedy twój mózg nie pracuje prawidłowo, ty też masz problemy – twierdzi amerykański neurolog Daniel G. Amen. Człowiek ma jeden mózg i z tej racji powinien o niego dbać – dodaje francuski lekarz Michel Cymes. Jak przekonują od lat – zmieniając swój mózg, zmieniamy swoje życie.
Nawyki, które usprawnią pracę twojego mózgu
Co lubi mózg?
· SEN – Kiedy za mało śpimy – nie myślimy jasno, nie potrafimy się skupić i podejmować decyzji. Naukowcy odkryli, że długotrwały brak snu wpływa negatywnie na proces odnowy neuronów hipokampu, strefy odpowiedzialnej za pamięć i regulowanie nastroju. Przyjmuje się, że idealny czas trwania snu wynosi siedem i pół godziny. Jak podaje Cymes, sen trwający krócej niż sześć godzin może zakłócić mechanizmy regulacji hormonalnej oraz zwiększyć prawdopodobieństwo zachorowania na cukrzycę albo nadciśnienie.
· MEDYTACJA – wszelkie rodzaje wyciszenia umysłu oraz relaksacji są zbawienne dla mózgu. Pomagają mu się oczyścić z nadmiaru myśli i wprowadzają go w bardzo korzystny stan fal mózgowych theta, w którym jest najbardziej kreatywny, a jednocześnie najbardziej zrelaksowany. Warto nauczyć się kilku prostych technik, chociażby medytacji uważności, ćwiczenia na skanowanie ciała, ćwiczeń oddechowych, wizualizacji czy autohipnozy.
· RUCH – mózg osoby stale uprawiającej sport lepiej radzi sobie z depresją, stresem czy nadmiarem negatywnych myśli. Wraz z ruchem wzrasta produkcja neuroprzekaźników świadczących o naszym dobrym samopoczuciu: serotoniny, noradrenaliny i dopaminy. Wszystkie trzy w połączeniu są najlepszym antydepresantem na świecie. Zalecana norma ruchu to pół godziny ćwiczeń trzy razy w tygodniu, najzdrowsze dla mózgu rodzaje
ruchu to bieganie, joga i tai-chi, ale każdy sport uprawiany regularnie jest dobrym pomysłem.
· RÓŻNORODNOŚĆ – mózg nie lubi się nudzić. Powtarzalne codzienne rytuały stają się dla niego automatyzmami, co sprawia, że się nie rozwija i szybciej starzeje. Dlatego – kiedy tylko jest to możliwe – staraj się wykonywać codzienne czynności odrobinę inaczej: jedź do pracy inną drogą, spróbuj czegoś innego na obiad. Spróbuj zamknąć oczy, kiedy jesz i skupić się na smaku, a ubierając się, skup na fakturze materiałów i tym, w jaki sposób reaguje na nią twoje ciało.
· NAUKA – codziennie powinniśmy uczyć się czegoś nowego. Wyłapywać ciekawostki w porannych serwisach informacyjnych, czytać fachową prasę, zapamiętywać kilka nowych słówek w obcym języku czy tekst nowej piosenki. Dlaczego? W ten sposób mózg tworzy nowe połączenia, rozwija się, zamiast rdzewieć. Świetnym pomysłem jest doskonalenie się w nowej umiejętności, czyli robienie czegoś, co wymaga długofalowego zaangażowania: gra na instrumencie, obsługa jakiejś maszyny, np. samochodu, albo nowe hobby, jak szydełkowanie, strzelanie z łuku czy szachy.
· KULTURA – muzyka, literatura, sztuka – to wspaniała rozrywka dla mózgu. Według licznych badań muzycy mają nie tylko większe mózgi, ale też wyższą inteligencję. Już samo słuchanie muzyki pomaga się odstresować. Kolejnym sposobem na trenowanie naszego „mięśnia mózgowego” jest regularne czytanie. Co ciekawe, ma znaczenie, czy czytasz online czy na papierze. Badania wykazały, że czytając na ekranie, pobudzamy obszary mózgu powiązane z ośrodkiem podejmowania decyzji i rozwiązywaniem problemów. Natomiast z książką w ręku pobudzamy obszary mowy, pamięci i przetwarzania sygnałów wzrokowych
· OPTYMIZM – uważa się, że pozytywne podejście do życia chroni przed chorobami – zarówno fizycznymi, jak i psychicznymi. Chodzi o naukę interpretowania tego, co nas spotyka, w pozytywny sposób. Tak właśnie oczyszczamy umysł z negatywizmu, karmimy się dobrymi emocjami, jesteśmy bardziej pomysłowi i kreatywni i nawiązujemy lepsze relacje z innymi – a to też przekłada się na stan naszego zdrowia, w tym psychicznego.
Co szkodzi mózgowi?
· STRES – sam w sobie nie jest chorobą, groźny jest jedynie nadmierny i długotrwały stres, który powoduje stałe rozdrażnienie, uczucie przytłoczenia obowiązkami, pośpiech i nieumiejętność odpoczynku. Taki stres wpływa negatywnie na mózg – jego rozmiar, funkcjonowanie i strukturę.
· ALKOHOL, NARKOTYKI, NIKOTYNA – neurolodzy i lekarze (w tym Cymes i Amen) są zgodni – nie ma żadnej dawki nikotyny, alkoholu lub środków zmieniających świadomość, która nie miałyby negatywnego wpływu na nasze szare komórki. Cymes ostrzega: „marihuana atakuje neurony do tego stopnia, że zaburza ich funkcjonowanie i zwiększa ryzyko występowania chorób psychicznych”. Alkohol otępia komórki, co w konsekwencji opóźnia ich reakcję i zmusza do obumierania. Podobnie negatywny wpływ ma nikotyna, która ogranicza dopływ krwi do mózgu.
· URAZY, USZKODZENIA, WSTRZĄSY –nawet drobne wstrząsy prowadzą do trwałych uszkodzeń mózgu i skutkują zmianą jego struktury, która może bezpośrednio wpłynąć na zmianę charakteru i na zdolność uczenia się.
· TOKSYCZNE OTOCZENIE – środowisko, w jakim żyjemy, ma ogromny wpływ na nasz mózg. Jeśli przebywamy w otoczeniu osób krytykujących nas, obwiniających, wulgarnych, leniwych czy agresywnych – niczym gąbka nasiąka negatywizmem. Dlatego jeśli chcesz zdrowo myśleć oraz długo i szczęśliwie żyć – otaczaj się ludźmi, dzięki którym twoje samopoczucie i spokój wzrastają.
· NEGATYWNE MYŚLI –Jeśli nie pozbywamy się ich na bieżąco, prowadzą do depresji i stanów lękowych. Radą na nie jest m.in. zasada 18/40/60, która w skrócie wygląda tak: Kiedy masz 18 lat, przejmujesz się tym, co wszyscy o tobie myślą. Kiedy masz 40 lat, masz gdzieś, co wszyscy o tobie myślą. Kiedy masz 60 lat, zdajesz sobie sprawę, że nikt w ogóle o tobie nie myśli i nie myślał”. Wniosek: nie ma sensu zamartwiać się.
